ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИНИНГ ҚОНУНИ

Ўзбекистон Республикасининг Қонуни

Қонунлар лойиҳаларини Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Қонунчилик палатасига киритиш ва кўриб чиқиш тартиби такомиллаштирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига қўшимча ва ўзгартиришлар киритиш тўғрисида

Қонунчилик палатаси томонидан 2025 йил 21 январда қабул қилинган
Сенат томонидан 2025 йил 17 мартда маъқулланган

Кейинги йилларда мамлакатимизда амалга оширилаётган кенг кўламли ислоҳотлар натижасида ижтимоий ҳаётнинг барча соҳаларини тартибга солишнинг ҳуқуқий асослари тизимли равишда такомиллаштирилмоқда. Ҳар томонлама мукаммаллаштирилган қонунларнинг қабул қилиниши аҳолининг фаровонлигини ошириш ҳамда фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини таъминлаш учун асос бўлиб хизмат қилмоқда.

Шу билан бирга, қонун ижодкорлиги фаолиятининг сифати янги қонунларнинг Ўзбекистон Республикаси Конституциясига, миллий қонунчиликка, халқаро ҳуқуқнинг умумэътироф этилган принциплари ва нормаларига, шунингдек, Ўзбекистон Республикасининг халқаро мажбуриятларига мувофиқлигини таъминловчи тартиб-таомиллар ва механизмлар самарадорлигига кўп жиҳатдан боғлиқдир.

Бундан ташқари, фуқароларнинг жамоатчилик муҳокамалари жараёнида билдирилган фикрлари ва позицияларини ўрганиш ҳамда инобатга олиш қонун лойиҳаларини ишлаб чиқиш ва қабул қилишда самарали қарорлар қабул қилиниши учун энг муҳим шартдир.

Мазкур Қонун билан «Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг Регламенти тўғрисида»ги ҳамда «Қонунлар лойиҳаларини тайёрлаш ва Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Қонунчилик палатасига киритиш тартиби тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси қонунларига қонун лойиҳасини парламентга киритишда қонун лойиҳасининг ва халқаро шартнома лойиҳасининг (матнининг) ўтказилган ҳуқуқий экспертизаси натижаларини, шунингдек қонун лойиҳасининг коррупцияга қарши экспертизаси ва у бўйича ўтказилган жамоатчилик муҳокамаси натижаларини тақдим этиш тўғрисидаги талабнинг белгиланишини назарда тутувчи қўшимчалар киритилмоқда.

Шунингдек, қонунчилик ташаббуси ҳуқуқи субъектига ўзи киритган қонун лойиҳаси иккинчи ўқишда қабул қилингунига қадар Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Қонунчилик палатасига таклиф киритиш орқали уни чақириб олиш ҳуқуқини беришнинг ҳуқуқий асоси белгиланмоқда.

Ушбу Қонун қонунчилик ташаббуси ҳуқуқи субъектларининг қонун ижодкорлиги соҳасидаги фаолияти сифатини оширишга, қонунларнинг ижтимоий муносабатларни тартибга солишдаги ролини мустаҳкамлашга хизмат қилади.

1-модда. Ўзбекистон Республикасининг 2003 йил 29 августда қабул қилинган «Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг Регламенти тўғрисида»ги 522-II-сонли Қонунига (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 2003 йил, № 9-10, 136-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2007 йил, № 4, 163-модда, № 7, 326-модда; 2008 йил, № 12, 637-модда; 2009 йил, № 4, 136-модда; 2011 йил, № 4, 101-модда; 2013 йил, № 4, 95-модда; 2014 йил, № 4, 86-модда, № 5, 130-модда; 2015 йил, № 12, 452-модда; 2016 йил, № 9, 276-модда; 2017 йил, № 6, 300-модда, № 9, 510-модда; 2018 йил, № 1, 4-модда, № 4, 224-модда, № 7, 431-модда; 2019 йил, № 1, 1-модда, № 3, 157-модда, № 5, 261, 265-моддалар, № 8, 468-модда, № 9, 588-модда, № 12, 884-модда; 2020 йил, № 8, 488-модда; 2021 йил, 4-сонга илова, № 11, 1061-модда; 2022 йил, № 10, 983-модда; 2023 йил, № 12, 1003-модда; 2024 йил, № 2, 10-модда, № 12, 1285-модда) қуйидаги қўшимчалар ва ўзгартириш киритилсин:

1) 12-модданинг иккинчи қисми қуйидаги мазмундаги 6 — 10-бандлар билан тўлдирилсин:

«6) халқаро шартнома лойиҳасининг (матнининг) Ўзбекистон Республикаси Ташқи ишлар вазирлиги томонидан ўтказилган ҳуқуқий экспертизаси натижалари бўйича ушбу вазирликнинг хулосаси — халқаро шартномаларни ратификация қилишни ёки уларга қўшилишни назарда тутувчи қонун лойиҳалари учун;

7) халқаро шартнома лойиҳасининг (матнининг) Ўзбекистон Республикаси қонунчилигига мувофиқлиги нуқтаи назаридан Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги томонидан ўтказилган ҳуқуқий экспертизаси натижалари бўйича ушбу вазирликнинг хулосаси — халқаро шартномаларни ратификация қилишни ёки уларга қўшилишни назарда тутувчи қонун лойиҳалари учун;

8) қонун лойиҳасининг ҳуқуқий экспертизаси натижалари бўйича хулоса;

9) қонун лойиҳасининг коррупцияга қарши экспертизасини ўтказиш чоғида тўлдирилган чеклист;

10) қонун лойиҳасининг жамоатчилик муҳокамаси натижалари тўғрисидаги ахборот (келиб тушган фикр-мулоҳазалар ва (ёки) таклифларни кўриб чиқиш натижалари кўрсатилган ҳолда), бундан жамоатчилик муҳокамасидан ўтказилиши мажбурий бўлмаган қонун лойиҳалари мустасно»;

2) 15-модда:

қуйидаги мазмундаги ўн тўртинчи қисм билан тўлдирилсин:

«Қонун лойиҳасини киритган қонунчилик ташаббуси ҳуқуқи субъекти ўзи киритган қонун лойиҳасини қонун лойиҳаси Қонунчилик палатаси томонидан иккинчи ўқишда қабул қилингунига қадар чақириб олиш тўғрисида Қонунчилик палатасига таклиф киритишга ҳақли. Қонун лойиҳасини чақириб олиш тўғрисидаги масала Қонунчилик палатаси томонидан кўриб чиқилади»;

ўн тўртинчи — ўн еттинчи қисмлари тегишинча ўн бешинчи — ўн саккизинчи қисмлар деб ҳисоблансин.

2-модда. Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 11 октябрда қабул қилинган «Қонунлар лойиҳаларини тайёрлаш ва Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Қонунчилик палатасига киритиш тартиби тўғрисида»ги ЎРҚ-60-сонли Қонунига (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2006 йил, № 10, 537-модда; 2014 йил, № 5, 130-модда; 2017 йил, № 9, 510-модда; 2018 йил, № 1, 1, 4-моддалар; 2019 йил, № 5, 261-модда; 2020 йил, № 8, 488-модда; 2021 йил, 4-сонга илова, № 10, 968-модда; 2022 йил, № 10, 983-модда; 2023 йил, № 11, 923-модда; 2024 йил, № 2, 109-модда) қуйидаги қўшимчалар ва ўзгартириш киритилсин:

1) 9-модда қуйидаги мазмундаги иккинчи қисм билан тўлдирилсин:

«Энг муҳим иқтисодий ва ижтимоий-сиёсий аҳамиятга эга қонун лойиҳасини ишлаб чиқишдан олдин унинг тайёрланиши ҳақидаги ахборот норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳалари муҳокамаси порталига жойлаштирилади ҳамда жамоатчилик муҳокамалари иштирокчиларидан келиб тушган фикр-мулоҳазалар ва (ёки) таклифлар инобатга олинган ҳолда қонун лойиҳаси ишлаб чиқилади»;

2) 14-модда қуйидаги мазмундаги иккинчи қисм билан тўлдирилсин:

«Қонун лойиҳасини тайёрлашда тегишли соҳада қонуности ҳужжатлари билан тартибга солинадиган муносабатларни қонун даражасида тартибга солиш имконияти кўриб чиқилади ва мазкур ахборот қонун лойиҳасининг тушунтириш хатида кўрсатилади»;

3) 19-модда:

қуйидаги мазмундаги тўққизинчи қисм билан тўлдирилсин:

«Қонун лойиҳасида назарда тутилган ҳаволаки нормаларни амалга оширишнинг аниқ муддатлари ва масъул ижрочилар қонун лойиҳасининг ўзида белгиланади»;

тўққизинчи қисми ўнинчи қисм деб ҳисоблансин;

4) 27-модданинг биринчи қисми қуйидаги мазмундаги 6 — 10-бандлар билан тўлдирилсин:

8) қонун лойиҳасининг ҳуқуқий экспертизаси натижалари бўйича хулоса;

9) қонун лойиҳасининг коррупцияга қарши экспертизасини ўтказиш чоғида тўлдирилган чеклист;

10) қонун лойиҳасининг жамоатчилик муҳокамаси натижалари тўғрисидаги ахборот (келиб тушган фикр-мулоҳазалар ва (ёки) таклифларни кўриб чиқиш натижалари кўрсатилган ҳолда), бундан жамоатчилик муҳокамасидан ўтказилиши шарт бўлмаган қонун лойиҳалари мустасно».

3-модда. Ўзбекистон Республикасининг 2021 йил 20 апрелда қабул қилинган «Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар тўғрисида»ги ЎРҚ-682-сонли Қонунига (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг Ахборотномаси, 2021 йил, № 4, 288-модда; 2022 йил, № 3, 213-модда, № 8, 788-модда, № 10, 983-модда; 2023 йил, № 8, 629-модда, № 11, 923-модда; 2024 йил, № 2, 109-модда, № 10, 1076-модда) қуйидаги қўшимча ва ўзгартиришлар киритилсин:

1) 21-модда:

қуйидаги мазмундаги иккинчи қисм билан тўлдирилсин:

«Энг муҳим иқтисодий ва ижтимоий-сиёсий аҳамиятга эга норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳасини ишлаб чиқишдан олдин унинг тайёрланиши ҳақидаги ахборот норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳалари муҳокамаси порталига жойлаштирилади ҳамда жамоатчилик муҳокамалари иштирокчиларидан келиб тушган фикр-мулоҳазалар ва (ёки) таклифлар инобатга олинган ҳолда норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳаси ишлаб чиқилади»;

иккинчи, учинчи ва тўртинчи қисмлари тегишинча учинчи, тўртинчи ва бешинчи қисмлар деб ҳисоблансин;

2) 35-модда:

қуйидаги мазмундаги учинчи қисм билан тўлдирилсин:

«Қонун кучга кирган кундан эътиборан беш йил ўтгач, масъул давлат органларининг ва Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталари қўмиталарининг ташаббусига кўра қонуннинг самарадорлигини, унда белгиланган мақсадга ва кутилаётган натижаларга эришилганлигини аниқлаш учун қонуннинг тартибга солиш таъсири баҳолашдан ўтказилиши мумкин. Мазкур жараёнга фуқаролик жамияти институтлари ва бошқа ташкилотлар ҳам жалб этилиши мумкин»;

учинчи қисми тўртинчи қисм деб ҳисоблансин;

3) 46-модда қуйидаги мазмундаги тўртинчи қисм билан тўлдирилсин:

«Норматив-ҳуқуқий ҳужжатни ўз кучини йўқотган деб топиш тўғрисидаги норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳаси ишлаб чиқилаётганда унинг асосида ҳамда уни ижро этиш учун қабул қилинган норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар хатловдан ўтказилади ва уларни ҳам ўз кучини йўқотган деб топиш ҳақидаги масала кўриб чиқилади»;

4) илованинг:

29-банди:

қуйидаги мазмундаги еттинчи хатбоши билан тўлдирилсин:

«қабул қилинаётган қонунда назарда тутилган ҳаволаки нормаларни амалга оширишнинг аниқ муддатлари ва масъул ижрочилари»;

еттинчи ва саккизинчи хатбошилари тегишинча саккизинчи ва тўққизинчи хатбошилар деб ҳисоблансин;

84-банди:

қуйидаги мазмундаги бешинчи хатбоши билан тўлдирилсин:

«қонун лойиҳасини тайёрлашда тегишли соҳада қонуности ҳужжатлари билан тартибга солинадиган муносабатларни қонун даражасида тартибга солиш имконияти кўриб чиқилганлиги тўғрисидаги ахборот»;

бешинчи — ўн тўртинчи хатбошилари тегишинча олтинчи — ўн бешинчи хатбошилар деб ҳисоблансин.

4-модда. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси:

ҳукумат қарорларини ушбу Қонунга мувофиқлаштирсин;

республика ижро этувчи ҳокимият органлари ушбу Қонунга зид бўлган ўз норматив-ҳуқуқий ҳужжатларини қайта кўриб чиқишлари ва бекор қилишларини таъминласин;

ушбу Қонуннинг ижросини, ижрочиларга етказилишини ҳамда моҳияти ва аҳамияти аҳоли ўртасида тушунтирилишини таъминласин.

5-модда. Ушбу Қонун расмий эълон қилинган кундан эътиборан кучга киради.

Ўзбекистон Республикасининг Президенти Ш. МИРЗИЁЕВ

Тошкент ш.,

2025 йил 10 апрель,

ЎРҚ-1054-сон